30 jaar: Pulp Fiction

Het is dertig jaar geleden dat Quentin Tarantino met Pulp Fiction de filmwereld op zijn kop zette, deze iconische klassieker is nu opnieuw te zien in Rialto. Zelfs als je de film nog nooit hebt gezien, ken je waarschijnlijk iets van Pulp Fiction, misschien het iconische beeld van Uma Thurman met haar sigaret op de poster, of de danswedstrijd met John Travolta. Deze film heeft de popcultuur blijvend beïnvloed, en het is niet moeilijk te zien waarom. 

Tarantino combineert in deze film alles wat hij later tot zijn handelsmerk zou maken: onverwachte dialogen, non-lineaire storytelling, en een scherp oog voor stijl en muziek. De film vertelt drie aparte, maar met elkaar verweven verhalen over misdaad, verraad en moraliteit. Hoewel ze allemaal draaien om verschillende personages, is er een rode draad: de mysterieuze en machtige Marcellus Wallace, een gangsterbaas die op de achtergrond iedereen lijkt te beïnvloeden.

Wat Pulp Fiction zo uniek maakt, is de manier waarop de film zich afspeelt. De verhalen worden op een niet-chronologische manier gepresenteerd, waardoor je als kijker actief betrokken wordt om alle puzzelstukjes op hun plaats te krijgen. Het is pas aan het einde dat alles samenkomt, en zelfs dan blijft er ruimte voor interpretatie. Het is een film die je niet zomaar even kijkt; je beleeft het en je blijft erover nadenken. 

Een van de sterkste aspecten van Pulp Fiction is de cast. Grote namen zoals John Travolta, Uma Thurman, Samuel L. Jackson en Bruce Willis brengen hun personages tot leven op een manier die zowel komisch als tragisch is. Het eerste verhaal draait om Vincent Vega (Travolta) en Mia Wallace (Thurman). Hun bezoek aan een diner dat volledig in jaren 60 stijl is, gevolgd door de beroemde dansscène, zet de toon. Er is een spanning tussen hen die voelbaar is, maar Tarantino speelt slim met grenzen, het blijft bij een dans, zelfs als het bijna misgaat wanneer Mia een overdosis neemt. Het is Vincent die haar uiteindelijk redt en dat moment blijft elke keer weer bij. 

Het tweede verhaal, over Butch Coolidge (Bruce Willis) en zijn gouden horloge, heeft een heel andere toon. Dit deel voelt rauwer, met een donkere ondertoon die de grenzen van geweld en verlossing verkent. Butch is een bokser die zijn baas bedriegt en op de vlucht slaat, alleen om te ontdekken dat zijn vriendin hun ontsnapping heeft vertraagd door een cruciaal item te vergeten: het horloge dat hij van zijn vader heeft geërfd. Zijn poging om het terug te halen leidt tot een reeks bizarre en intense situaties, waaronder een confrontatie met Marcellus Wallace zelf. Dit verhaal laat zien hoe Tarantino zonder waarschuwing kan schakelen van humor naar ongemakkelijke, harde momenten en dat werkt.

Het laatste verhaal, “The Bonnie Situation,” is misschien wel het grappigste van de drie. Hier zien we hoe Vincent en zijn collega Jules (Samuel L. Jackson) een probleem moeten oplossen na een uit de hand gelopen moord. Het is Tarantino op zijn best: scherpe dialogen, onverwachte wendingen en een bijna absurde kijk op hoe gangsters omgaan met de dagelijkse chaos van hun werk. De hulp van ‘The Wolf’ (Harvey Keitel) en het optreden van Tarantino zelf als Jimmy geven dit deel een luchtigere, maar nog steeds intense sfeer.

Een belangrijk onderdeel van wat Pulp Fiction zo memorabel maakt, is de soundtrack. Tarantino heeft een gave om nummers te kiezen die niet alleen perfect passen bij een scène, maar ook een nostalgisch gevoel oproepen. Denk aan nummers als ‘Misirlou’ en ‘You Never Can Tell’ van Chuck Berry. De muziek draagt bij aan de retro-aesthetic van de film, die op zijn beurt weer geïnspireerd is door de goedkope, pulp-magazines waar de film titel ook naar verwijst. Dit gevoel van nostalgie wordt versterkt door de outfits en de decors, die stuk voor stuk een ode zijn aan een vervlogen tijdperk. 

Hoewel de stijl van de film een groot deel van zijn charme uitmaakt, is het de inhoud die Pulp Fiction echt tijdloos maakt. De verhalen gaan over moraliteit, keuzes en de gevolgen daarvan. Tarantino geeft geen makkelijke antwoorden en laat zijn personages vaak in morele grijsgebieden opereren. Dit maakt het lastig om een ‘good guy’ aan te wijzen, maar dat is juist wat de film zo interessant maakt. Wie sympathie voelt voor een hitman zoals Jules, of zelfs voor een verrader zoals Butch, ontdekt hoe complex de menselijke aard kan zijn.

Toch zijn er aspecten die in de huidige tijd een beetje wringen. Tarantino’s gebruik van grove taal, inclusief het ‘N-woord’ in zijn dialoog, voelt niet acceptabel. Het is een reflectie van de tijd waarin de film werd gemaakt, maar roept daarom juist nu vragen op over de keuze. Ook Vincent Vega’s constante verwijzingen naar Amsterdam en Europa zijn als Nederlandse kijker grappig maar enigszins stereotypisch. Toch wegen deze minpunten niet op tegen de kracht van de film als geheel. 

Of je nu een fan bent van Tarantino of gewoon nieuwsgierig bent naar waarom Pulp Fiction zo vaak als een meesterwerk wordt bestempeld, deze film is een ervaring die je niet mag missen. Het is meer dan een misdaadverhaal; het is een unieke mix van stijl, inhoud en innovatie, die zelfs dertig jaar later niets aan kracht heeft verloren. Als je de kans hebt om Pulp Fiction opnieuw op het grote scherm te zien, pak die dan. Het is een van die films die je steeds opnieuw kunt kijken, en elke keer zie je weer iets nieuws. Tarantino laat zien waarom hij een van de invloedrijkste regisseurs van onze tijd is en dit meesterwerk blijft een perfect voorbeeld van waarom hij die reputatie verdient.  

Geschreven door Anika de Ree

anikaderee

Plaats een reactie