Het is de hond die je net niet bijt. Als angst in de ooghoek, die we liever bevriend houden. De adrenaline die druipt, maar ook de opwinding. Het verlangen groeit. De grenzen die nooit verlegd werden, liggen nu open en bloot. In Halina Reijn’s veelbesproken Babygirl krijgen we, zo gezegd, precies waar we naar zochten.
Nicole Kidman speelt Romy, een CEO van een groot bedrijf waar ze de stagiaire Samuel (Harris Dickinson) ontmoet. Achter deze ontmoeting schuilt een grote hoeveelheid aan seksuele frustraties en constante spanning. Porno zorgt voor bevrediging in Romy’s persoonlijke leven en niet haar man Jacob, gespeeld door Antonio Banderas. Maar nu lijkt er eindelijk een redding in zicht.
Halina weet hoe ze een vrouw vol lust en seksualiteit op het grote scherm kan zetten. Op veel manieren voelt Babygirl aan als een natuurlijk vervolg op het soort verhaal dat Instinct bracht. Deze film regisseerde ze in 2019 met acteurs Carice van Houten en Marwan Kenzari. Ook hier speelde macht als een dikke mist door het geheel van de film heen. Beide films roepen de vraag op: geeft een vrouw macht weg voor voldoening? Of herwint ze daar juist macht mee?
Vrouwelijk lust drijft Babygirl voorwaarts. Maar wat is vrouwelijk lust, wat definieert het en wie heeft het gedefinieerd? Door de geschiedenis heen zijn talloze keren deze definities ingekaderd ten nadele van de vrouw. Zo beweerde Sigmund Freud dat een vrouwelijk orgasme van de clitoris minder waard zou zijn dan een orgasme door penetratie. Susan Lydon schrijft over Freuds misconceptie in haar essay ‘The Politics of Orgasm’ (1970). Daarin vertelt ze over de ernstige gevolgen van Freuds ideeën die overeenkomen met de relatie tussen Romy en Jacob in de film: “With their men, they often fake orgasm to appear ‘good in bed’ and thus pace an intolerable physical burden on themselves and a psychological burden on the men unlucky enough to see through the ruse.”
Genot bleek niet weggelegd voor de vrouw. Genot blijkt nog steeds niet weggelegd voor de vrouw. De vrouw, begint nu eindelijk pas een vuist de lucht in te kunnen gooien voor haar eigen genot. De vrouw, leert pas net wat genot is. Voor Nicole Kidman’s personage Romy geldt hetzelfde. Haar personage heeft een geheel eigen definiëring van genot, een die niet bepaald is door de maatschappij maar die eerder onbewust in haar gewikkeld zit, wellicht als een gevolg van haar verleden of van haar huidige status.
Wanneer Romy en stagiaire Samuel een affaire aangaan, draait dit niet zozeer om een liefdesbetuiging, maar om de ontdekking van hun definitie van genot. En die definitie lijkt zich bij beide te schuilen in een innerlijke hond die tegelijk niet getemd wil worden en niet wild en verward wil blijven. Het draait om macht, de onderdanigheid ervan en de wankeling waar het op schuilt. Samen blijven ze ongetemd en in hun samenkomst wordt de vrouw de hond en de man het bot waarop gekauwd wordt. Dit is lust, laat Halina zien in haar film: het is een tussenfase waarin twee mensen zichzelf mogen heruitvinden. Waarin ze de gevestigde normen mogen heruitvinden en waar ze zichzelf opnieuw tegenkomen. Het laat ook zien hoe essentieel het is dat dit werkt tussen twee mensen. Zoals het plot weergeeft, betekent een affaire dat iemands wereld op instorten kan staan.
We kunnen een affaire niet goedpraten. Maar naar mijn mening is de man van Romy, Jacob een klein middel om te laten zien tot hoever de tekortkoming in een gevestigde relatie binnen sex zorgt voor problemen. Ik geloof niet dat het einde hoeft te laten zien dat alles is gered. Alle personages uit de film zitten vast in een bepaald machtssysteem waarvan sommigen eerder blootgelegd worden en anderen zich meer verscholen houden. Maar die van de man tegen de vrouw blijft gevestigd.
Het doet denken aan de film Anatomy of Hell van Catherine Breillat (2004). Deze film laat een machtsverhouding zien tussen man en vrouw. De vijandigheid tussen hen. De vrouw haar lichaam als een verboden symbool, bedorven onder woorden van schaamte en angst. De man in de film spreekt: er is enkel de afschuw naar de vrouw of agressie. De man en de vrouw komen in de film samen, onder betaling, en als kijker vraag je je af of hun samenkomst een interventie kan zijn van dit principe. De vrouw is meer dan de Madonna of de Hoer. De man is meer dan de Jager of de Beschermer.
Is Babygirl de film die ons nu een nieuwe weg zal aanwijzen, met de vrouw tot ongetemd verklaard? Of blijft het uiteindelijk een publieksaantrekker met een nummer van George Michael, over de vrouwelijke CEO die een affaire aanging met een stagiaire.
De redding of de ondergang, dat is aan u.
