Maria Callas, een van de invloedrijkste operazangeressen van de twintigste eeuw, stond bekend als ‘Prima Donna’ en ‘La Divina’. Voor velen uit de oudere generaties is ze een begrip, maar voor jongere generaties, zoals de mijne, is haar naam minder bekend. Mijn beperkte kennis van opera heeft hier ongetwijfeld een rol bij gespeeld. Toch wekte de trailer van Maria mijn interesse, met name door de manier waarop de film haar als persoon portretteert. De biografische film, geregisseerd door Pablo Larraín, richt zich niet op haar gehele levensloop, maar belicht in plaats daarvan haar laatste levensweek. Door middel van terugblikken worden belangrijke hoogte- en dieptepunten uit haar verleden getoond.

De hoofdrol wordt vertolkt door Angelina Jolie, die een verrassend overtuigende Maria Callas neerzet. Hoewel in eerste instantie twijfel bestond over Jolies vermogen om de zangaspecten van de rol te dragen, bewijst ze in de film zich te kunnen inleven in de karakteristieke stem en emotionele complexiteit van Callas. Regisseur Pablo Larraín heeft eerder films gemaakt over iconische vrouwen, zoals Jackie (2016) over Jackie Kennedy en Spencer (2021) over prinses Diana. Het is interessant dat deze verhalen met elkaar verweven zijn, aangezien Jackie Kennedy ook een rol speelde in het leven van Maria Callas. 

De cinematografie van Maria draagt bij aan een nostalgisch sfeer. Larraín maakt gebruik van afwisselende beelden: flashbacks worden weergegeven in zwart-wit film of met een 8 mm-filter, wat perfect aansluit bij de historische filmbeelden die van Callas bestaan. Dit visuele concept draagt bij aan de authenticiteit en sfeer van de film. Ook de kostuums gedragen door Jolie en het decor zijn tot in detail uitgewerkt, waardoor de kijker wordt ondergedompeld in de wereld waarin Callas zich bewoog. Van haar indrukwekkende operavoorstellingen tot het iconische moment waarop Marilyn Monroe “Happy Birthday” zong voor JFK, alle scènes zijn met een bijna documentaire-achtige precisie in beeld gebracht. 

De film speelt zich grotendeels af in Parijs, wat bijdraagt aan de overzichtelijkheid van de narratieve structuur. De flashbacks zijn zorgvuldig verweven met de hoofdverhaallijn en laten zien hoe Callas werd gevormd door haar verleden. De film opent met een openingsbeeld van de bevinding van haar overleden lichaam. Gedurende de laatste week van haar leven wordt ze gepresenteerd als de belichaming van een ‘diva’, een imago dat zij zowel cultiveerde als opgelegd kreeg door de buitenwereld. Dit roept de vraag op of diva’s werkelijk zo onaantastbaar zijn als ze lijken of dat ze een masker dragen om hun kwetsbaarheid te verbergen. Jolie laat met Maria zien dat achter de diva ook een tedere kant schuilging.  

Deze kwetsbaarheid vindt haar oorsprong in een jeugdtrauma dat haar relatie met haar moeder sterk beïnvloedde. Ook haar liefdesleven weerspiegelt dit innerlijke conflict: ondanks haar huwelijk werd ze verliefd op de Griekse miljardair Aristoteles Onassis. Hij was de grote liefde van haar leven en de man met wie ze zich het meest verbonden voelde, zelfs nadat hij uiteindelijk met Jackie Kennedy trouwde. Callas had een bijzondere band met Onassis, omdat ze zich bij hem weer jong en vrij voelde, maar tegelijkertijd weigerde ze haar autonomie op te geven. Haar diepste emotionele verbindingen lagen uiteindelijk bij haar trouwe bedienden Ferruccio en Bruna, die tot haar laatste dagen voor haar zorgden. De film laat mooi zien hoe dankbaar Callas hen was, iets wat de buitenwereld zelden zag. Uiteindelijk maakt Maria duidelijk dat Callas niet de kille diva was zoals de pers haar vaak afschilderde, maar een vrouw met vele lagen en innerlijke strijd.

Toch slaagt de film er niet geheel in om haar volledig te doorgronden. Omdat de laatste week van haar leven centraal staat, waarin ze zich steeds meer afsluit van de buitenwereld – en zelfs voor zichzelf – blijft er een zekere afstand tussen haar en de kijker. Haar mentale toestand speelt hierin een grote rol: haar leven stond volledig onder invloed van medicatie, die ze regelmatig in te hoge doseringen nam. Larraín speelt met dit aspect door hallucinaties te verweven in de verhaallijn, waardoor het soms onduidelijk is wat echt is en wat zich enkel in Maria’s hoofd afspeelt. Zo lijkt het alsof ze wordt geïnterviewd door een journalist, terwijl dit slechts een illusie blijkt te zijn. De exacte reden voor haar medicijngebruik wordt niet expliciet uitgelegd. Wel wordt duidelijk dat haar lichaam het steeds moeilijker had om de stem die haar beroemd maakte terug te krijgen. Hierdoor heeft ze vaak optredens afgezegd, iets wat de maatschappij haar niet altijd vergaf. Angelina Jolie vertaalt deze innerlijke strijd op een indrukwekkende wijze. Ze verplaatst zich volledig in de pijn en het gevoel van Callas en weet door haar eigen zang de kwetsbaarheid en emotie nog intenser over te brengen. 

De film eindigt met een tragisch aspect, passend bij de Griekse tragedies die Callas zelf zo vaak op het podium vertolkte. Haar leven werd gekenmerkt door passie, drama en intensiteit, maar ook door een zekere melancholie. Uiteindelijk lijkt de film te suggereren dat Callas haar leven heeft laten beheersen door perfectionisme en onzekerheden die haar innerlijke rust in de weg stonden. Dit kwam tot uiting in scènes waarin ze obsessief aandrong op het verplaatsen van een piano. Natuurlijk is het begrijpelijk dat ze haar stem en carrière wilde heroveren na de uitbuiting door anderen, maar ze had al afscheid genomen van het podium. Er was zoveel meer in het leven om van te genieten, maar het leek alsof ze zichzelf dat niet toestond. Uiteindelijk was ze te jong om te sterven en toch voelde het alsof haar lot al lang daarvoor was bezegeld.

Geschreven door Anika de Ree