De aantrekkingskracht van terreurgroep IS op jongeren is ongekend. Dit kan deels worden verklaard door hun professioneel opgezette, gelikte mediacampagne. In het wereldbeeld van IS verkeert de mensheid momenteel in een apocalyptische strijd tussen gelovigen en ongelovigen. De ongelovigen – zowel moslims die niet volgens de perverse IS-interpretatie van de islam leven als niet-moslims – mogen worden afgeslacht. Dus sluit je aan en moord erop los! De strijd zelf wordt in ultra-gestileerde, Hollywood-achtige reclamefilmpjes neergezet als een soort spel. In de documentaire City of Ghosts wordt het letterlijk gezegd: waarom zou je thuis op de bank GTA spelen als je het ook in het echt kunt doen?

Waarom zou je thuis op de bank GTA spelen als je het ook in het echt kunt doen?

City of Ghosts vertelt het verhaal van journalistenverbond Raqqa is Being Slaughtered Silently (RBSS), een groep van zo’n 25 journalisten die verslag doet van de terreur die IS in Raqqa zaait, in 2014 uitgeroepen tot hoofdstad van het zogenaamde kalifaat. De journalisten zijn allemaal geboren en getogen in Raqqa, een ooit onbeduidende stad in wat vóór de Arabische lente van 2011 nog een behoorlijk welvarend land was. De mensen zwommen in hun vrije tijd in de rivier, bruiloften konden wel drie dagen duren, bij feestjes danste altijd de hele straat mee. Met de opstand tegen dictator Assad begonnen de problemen. De rest van het verhaal ken je wel uit het nieuws: burgeroorlog, executie-filmpjes, vluchtelingen. Maar waar de penibele situatie van de Syriërs in het Westen pas echt angst inboezemde na de talloze aanslagen in Westerse steden (Parijs, New Orleans, Berlijn, Londen, Nice, Brussel – om er maar een paar te noemen), was het voor de bewoners van Raqqa van het begin af aan afgrijselijk.

City of Ghosts is meer dan slechts een documentaire over de gruwelijke realiteit van het leven onder IS. Sterker nog, veel details over het conflict kom je niet te weten. De makers zetten daarentegen vol in op de beleving van de journalisten en zit hen dicht op de huid. Hierdoor is de film razend spannend geworden, want, en ik citeer wederom: “Either we will win or they will kill all of us.” De moordlustige maniakken van IS zitten de reporters steeds op de hielen. We volgen ze van Raqqa naar Turkije en Duitsland, tot in New York waar ze in 2015 de International Press Freedom Award in ontvangst nemen. Uiteindelijk slaagt IS erin om familieleden van de journalisten te vinden. Als je je kunt herinneren wat voor executievideo’s er in 2014 op Youtube verschenen om het Amerikaanse leger angst in te boezemen, heb je een idee van wat er daarna gebeurt.

We zitten de journalisten dicht op de huid, en dat maakt de documentaire razend spannend.

Stel het je even voor. Je krijgt een filmpje doorgestuurd. Het is een filmpje over je vader. Het speelt zich af op een verlaten stuk grond, ’s nachts. Hij is vastgebonden aan een houten paal en draagt een oranje overall. Er is een spot op hem gericht, zodat je hem goed kunt zien in een kring van zwart. Het is geen amateurvideo, de beelden zijn scherp en stabiel. Er zijn meerdere cameraposities: close-ups van het gezicht van je vader, van de touwen waarmee hij is vastgebonden, en van een wapen dat op hem gericht is. Het is alsof je naar een actiefilm zit te kijken, alleen speelt je vader erin mee, en weet je dat het echt is. Ook de vele schoten uit het pistool klinken zoals in Homeland.

Zie dan nog maar eens optimistisch in het leven te staan.

Geschreven door Bastiaan Loopstra