Starred up vertelt het verhaal van de onhandelbare Eric, die op negentienjarige leeftijd wordt overgeplaatst van jeugd- naar volwassenengevangenis – he’s been starred up. Het leven is daar anders: de gedetineerden zijn harder, de regels strenger. En dat is precies waar Eric een probleem mee heeft: regels en autoriteit. Hoewel we hem in de eerste scène keurig en geroutineerd de gevangenis zien betreden, wordt al snel duidelijk waarom hij zo jong overgeplaatst is: Eric is agressief, wreed, en manipulatief.

Zijn vader Neville, die op dezelfde afdeling vastzit, ontfermt zich over Eric op een ietwat afwijkende manier. Hij probeert zijn zoon met harde woorden duidelijk te maken dat hij zich moet gedragen, niet tegen moet stribbelen, en bij problemen meteen bij hem aan moet kloppen. De aanwezigheid van zijn vader heeft een verwarrend effect op Eric: aan de ene kant verlangt hij naar het respect en de liefde van zijn vader, aan de andere kant is hij gewend zijn eigen boontjes te doppen – te overleven.
De bewakers keren zich al snel tegen Eric, die zich hevig verzet tegen de gezaghebbers. Ze hebben hem opgegeven – denken niet dat hij ooit zal veranderen. Gevangenistherapeut Oliver ziet dit anders: hij ziet potentie in Eric, en wil hem een plaats geven in zijn praatgroep, bestaande uit mannen met gelijksoortige agressieproblemen. Als Eric zich eenmaal openstelt voor de anger management sessies, zie je hem langzaam opleven. Hij bouwt een band op met  de andere groepsleden, en wordt kalmer. Het lijkt alsof hij door Oliver, en misschien ook door zijn vader, begint in te zien dat er méér is dan het leven achter de tralies – dat hij pas negentien is en nog een heel leven voor zich heeft.

Starred up is niet de eerste gevangenisfilm: de gedetineerden, het uitschot van de maatschappij, weggestopt en verborgen voor iedereen, zijn al vaker onder de loep genomen. Ook het beeld dat regisseur David Mackenzie van het gevangenisleven schetst is niet nieuw: de troosteloze cellen, de onverbiddelijke bewakers, en de machtsverhoudingen tussen gevangenen kennen we al uit andere films.
Wat wél vernieuwend is aan deze film, is het personage van Eric. Hoe agressief en wreed hij ook is, het is moeilijk om niet met hem mee te leven. In zijn lichaamstaal zie je boosheid, maar in zijn ogen schemert angst door: angst om niet gerespecteerd te worden door zijn vader, angst om zich bloot te geven, angst om een nieuw leven op te bouwen. Jack O’Connell weet deze emoties op een indrukwekkende manier over te brengen, waardoor de film nog dagen in je gedachten blijft.

door Hannah van Kolfschooten