Mensen hebben hetzelfde percentage zout in hun aderen als dat er zout in de oceaan is. Het zit in ons bloed, ons zweet, onze tranen.

How to Meet a Mermaid: een documentaire die drie verhalen vertelt over de oceaan.

Twee verhalen gaan over wat verloren is, een ander over wat er te winnen valt. Afgewisseld met overweldigende beelden die in samenspel met de soundtrack een haast religieuze indruk achterlaten komt de informatie in golven bij het publiek aan en probeert je in zijn stroom mee te trekken. De verhalen zijn intrigerend, de figuren zijn intiem en menselijk, de thematiek is poëtisch: we komen allemaal van de zee.

Waarom werkt deze documentaire dan toch niet?

Om te beginnen lijken er twee makers achter de montage te hebben gezeten. Één kant van de film wil het waanzinnige, haast transcendente karakter van de zee laten zien, met een stijl die doet denken aan het meesterlijke Koyaanisqatsi. Een andere kant richt zich op het concrete narratief, de mensen die zich tussen de vloedgolven van mooie beelden verstaanbaar proberen te maken. De stijlen botsen zodanig dat je, in de ban van het camerawerk, eigenlijk alleen maar zit te wachten tot de ‘talking heads’ hun mond houden, of, geïnvesteerd in de harde emoties en drijfveren van de mensen, het liefst de diepzinnige abstractie zou doorspoelen om het verhaal mee te krijgen.

Afzonderlijk zijn de stijlen erg sterk, maar ze zijn door elkaar gesneden op een verwarrende manier die geen prioriteit kiest en daarmee alles diffuus maakt.

Coco Schrijber, de vrouw achter de documentaire, maakt ook een persoonlijke zoektocht, die een derde van de film in beslag neemt. Dit is een spannend gegeven, maar waarom zou je dat versnijden met nog andere verhaallijnen? De twee andere verhalen, die eigenlijk beter uitgediept lijken, doen nu voor als verantwoording voor Coco’s eigen project, want het moet wel een documentaire worden en geen privé-onderneming. Ik had maar wat graag anderhalf uur naar haar gekeken terwijl ze de Rode Zee afstruint en mensen vraagt naar een noodlottige gebeurtenis van zestien jaar geleden.

Een andere mogelijkheid: een volledige documentaire over een heldhaftige surfinstructeur uit Mexico, die bereid is de donkere, door haaien bevolkte zee in te peddelen. Niet omdat hij dood wil, maar omdat hij een leven wil voor zijn gezin.

Nog een optie: een Spotlight-achtige documentaire die onthult hoe de verdwijning van een meisje van een cruiseschip in de doofpot is gestopt door een op winst beluste multinational.

Alles door elkaar is helaas een maalstroom van indrukken die geen plaats krijgen.

Zo voelt het kijken van How to meet a mermaid ook: alsof je in een sloepje op open water drijft, zonder richting, maar met adembenemende vergezichten.

– Geschreven door August de Leeuw