“Tot stof zult u wederkeren.” En vanuit stof wordt men geboren. Zo leidt leven tot dood tot weer nieuw leven. Réparer les vivants draait om een soortgelijke cirkel van leven. De hoofdpersoon is niet een mens van vlees en bloed, maar het belangrijkste orgaan wat hem tot vlees en bloed maakt: het hart. Een jongen raakt in coma en hersendood; een vrouw met hartproblemen krijgt een nieuwe kans om haar leven voort te zetten. De film volgt de weg van het hart tot aan de cruciale operaties toe. Hierbij wordt uitgebreid stilgestaan bij alle levens die het pad van het hart kruisen.

De vele karakters die de revue passeren geven de film een caleidoscopisch karakter. Elk persoon, inclusief de jongen wiens hart de hoofdzaak wordt na een fataal verkeersongeluk, wordt uitgediept met een eigen verhaal. Zo zijn er de voor de hand liggende verhalen van de rouwende ouders in het begin en de herinneringen van zijn vriendinnetje, maar ook de overpeinzingen van een verpleegster of de moeite die een jonge arts heeft met het benaderen van de ouders. Soms wordt hierbij iets te licht een achtergrond bij karakters geschetst, maar geniet dat wel de voorkeur boven het naamloos houden van betrokkenen. Regisseuse Katell Quillévéré registreert het allemaal op koele wijze, met een camera die op kalm tempo de karakters volgt. Het caleidoscopische karakter wordt versterkt door met regelmaat te schakelen naar close-ups, waardoor de film in een meditatief ritme vervalt.

Toch krijgt de sobere regiestijl de overhand in de film, ondanks dat alles dicht op de huid blijft. Vaak worden karakters weergegeven terwijl zij door smalle gangen wandelen, of komen zij strak ingekaderd in beeld. Doordat zij zich in een technisch hoogontwikkelde omgeving zoals het ziekenhuis begeven, voelt Réparer les vivants voor een film over leven erg klinisch aan. Met name de zakelijke afhandeling van de operaties om het hart over te zetten doet afbreuk aan de emotionele diepgang die op geraffineerde wijze in elk individueel verhaal verweven wordt. Zonder opsmuk wordt met statische shots het gehele proces van het hart verwijderen en plaatsen getoond, alsof het een medische instructievideo betreft. Het orgaan dient een MacGuffin te zijn, niet de daadwerkelijke hoofdpersoon.

De focus op het hart en de klinische benadering wordt tegengegaan door de meeslepende muziek van de getalenteerde Alexandre Desplat. Hiermee wordt getracht de spanning te houden in de orgaantransplantatie en de overpeinzingen van alle karakters daaromheen. Daarmee wordt nagelaten om een diepere dimensie van het verhaal aan te boren. Zoals filosoof Jacques Ellul ooit in een interview over zijn kritiek op moderne technologie een ietwat morbide grap van een bevriende chirurg aanhaalde: orgaandonaties zijn in grote mate afhankelijk van verkeersongelukken. Wat zegt het over een samenleving waar een volledig geïnstitutionaliseerde gezondheidszorg in werking is om op efficiënte wijze gebruik te maken van de vele slachtoffers van het verkeer? Zijn er andere wenselijke situaties denkbaar waar een transplantatie als deze niet plaats had hoeven en kunnen plaatsvinden?

Vragen als deze worden door Réparer les vivants uit de weg gegaan om onkritisch de gegeven situatie te accepteren. Dit maakt de film uiteindelijk tot een triviaal aandoende belevenis, waar het caleidoscopische karakter van de weergegeven emotionele strubbelingen meer afleiding is van belangrijke vragen dan een complement ervan.

Geschreven door Sjoerd van Wijk