Het laatste land, het land waarin iedereen aldoor maar wacht. De Cubaanse regisseur Gretel Marín Palacio maakte er een documentaire over. Marín is hiermee onderdeel van het door Rialto gesponsorde programma Go Cuba!, in het leven geroepen om jonge filmmakers op het eiland op weg te helpen om hun projecten te realiseren. Ook is de regisseur dit jaar in de hoedanigheid van jurylid op het festival. Marrit Greidanus sprak haar over de ontwikkelingen op Cuba, die haar inspireerden tot het maken van El Ultimo País.

De ontdooiing van Cuba

Gretel Marín woont al een tijdje in Frankrijk wanneer ze geruchten hoort dat Cuba drastisch aan het veranderen is: Cuba is eindelijk aan het onderhandelen met de Verenigde Staten, private bedrijven schieten de grond uit en de handelspositie van Cuba wordt sterker. Daarnaast zou het land verschillende sociologische en politieke veranderingen ondergaan. Gretel Marín baalt dat ze dit heeft moeten missen en ze is daarom vastbesloten om alle veranderingen vast te leggen met haar camera zodra ze terugkeert naar haar geboorteland. Echter wordt ze tijdens dit bezoek zwaar teleurgesteld: Cuba lijkt helemaal niks te zijn veranderd.

Opvattingen van de verschillende generaties

In haar documentaire ‘El último país’ laat Gretel Marín ons kennis maken met Cuba en haar inwoners. Ze laat de verschillen zien tussen de verschillende generaties en hoe het is om te leven op Cuba. Daarnaast worstelt ze met haar eigen identiteit en haar vele vragen.

De ouderen lijken geen uitspraak te willen doen als de maakster vraagt naar wat zij hebben gemerkt van de huidige veranderingen in Cuba, zij hebben geleerd om te zwijgen. De jongeren die niet opgegroeid zijn met censuur en het communistische beleid zijn sceptisch, zij hebben nooit iets gezien van de veranderingen die ze beloofd is. Zij maken het verschil niet omdat ze er niet in geloven.

Het doorbreken van het patroon

Volgens de maakster zou er niet een specifieke beweging hoeven te zijn, slechts iets dat Cuba beweegt om de illusie van wachten voor verandering te doorbreken. Om het volk weer bewust te maken dat er veranderingen mogelijk zijn stelt ze vragen aan hen, zonder een kant te kiezen of antwoorden te verwachten. Hiermee wil ze de hoop aanwakkeren en ervoor zorgen dat de mensen weer in Cuba gaan geloven, want pas dan kan er over concrete idealen worden nagedacht. Uiteindelijk keert Gretel Marín terug met iets dat het allemaal waard is: ze heeft haar liefde voor Cuba weer teruggevonden.

Op vrijdag 25 en zaterdag 26 augustus kan El Ultimo País worden bezocht in blok Go Cuba 1 op het World Cinema Amsterdam festival. Gretel zal bij alle vertoningen aanwezig zijn voor een q&a na afloop.

Geschreven door Marrit Greidanus