Er staat een goedgevulde bureaulade in beeld. Een oude vrouw pakt er een recept uit voor mokkataart, gevolgd door een vergeelde evacuatiebrief uit 1944. Een verrassende combinatie. Daarna loopt ze naar de keuken. Wederom wordt er een lade vol spullen onder de loep genomen. Vorkjes, oude treinkaartjes en een huwelijksfoto. ‘En dit zijn allemaal bruikbare dingen?’ wordt er gevraagd door dochter en regisseur Digna Sinke (1949). ‘Min of meer’ is het antwoord. Er wordt zachtjes gegrinnikt in de bioscoopzaal.

Waarom bewaren we dingen? Dat is de centrale vraag van de documentaire Bewaren – of hoe te leven. Aan de hand van haar eigen verzameling, die van haar moeder (92), het verzamelpaleis van prins Jonathan Doria Pamphilj in Rome en digitale nomaden probeert Sinke erachter te komen wat de redenen zijn voor het alom aanwezige materialisme. Gaat het om het object zelf? Of om de herinneringen die het oproept? Zijn we bang dat we spijt krijgen als we iets weggooien? Of bewaren we juist voor iemand anders die er niet meer is, uit respect?

Opruimguru’s zoals Marie Kondo en populaire zelfhulpboeken die het minimalisme als verlichtende levensstijl verkondigen. Er verandert iets. Sinke voelt dat het tegenwoordig niet meer vanzelfsprekend is om te bewaren. Digitale nomaden leven vanuit een simpele rugzak. Een paspoort, geboortecertificaat en een creditcard zijn hun belangrijkste bezittingen. Het interview met prins Jonathan Doria Pamphilj staat hier lijnrecht tegenover. Zijn paleis in het centrum van Rome behuist een enorme kunstcollectie, oude brieven en tekeningen. Een tastbare erfenis die 400 jaar geschiedenis laat zien. Van pauselijke voorvaderen tot aangetrouwde weduwes van de Borghese familie.

Terug naar de kleinere woning van de moeder van Sinke. ‘Voelt het niet als een last om al deze spullen te bewaren?’ De oudere vrouw kijkt verbaasd op. ‘Natuurlijk niet, ik ben blij met zoveel herinneringen.’ Op ontroerende en enthousiaste wijze laat Bewaren – of hoe te leven zien dat materie niet de hoofdrol speelt in het spel der herinneringen, maar slechts een instrument is om voor even terug te gaan in de tijd. De kijker houdt er meer vragen aan over dan antwoorden. Dit komt de reflectie over de eigen bewaarlust echter ten goede.

Twee dagen nadat ik deze documentaire heb gekeken, grabbel ik in mijn tas, op zoek naar een notitieboekje. Ik stuit op het bioscoopkaartje. Wat moet ik ermee? Ik stop het weer terug. Leuk toch? Om te bewaren.

Geschreven door Fidessa van Rietschoten