Foxtrot laat een kille, gespannen en bovenal eenzame impressie achter op de kijker. In de meest ludieke momenten blijft steeds een ernst verholen, of anders gezegd, Samuel Maoz maakt elke gewenste uitvlucht van zijn ‘realiteit’ onmogelijk. Juist na elke absurditeit wordt men zich meer gewaar van de zwaarte die dit oorlogsverhaal met zich meedraagt. De titel ‘Foxtrot’ staat symboliek voor het feit dat het leven een routinerende dans is, en de benauwende waarheid hiervan is, dat wij moeten aannemen – al dan niet, weten – dat ook dit noodlottig toeval deel uitmaakt van die dans.
De analogie met de foxtrot houdt hier niet bij op, want, ondanks de eenzame sfeer van de film, is het een film over familie, en de foxtrot is een gezelschapsdans bij uitstek. Dat dit niet een enkel extatisch samenzijn betreft wordt al gauw op een typerende manier duidelijk gemaakt door de verbeelding van een groep traag dansende bejaarden. Het verliezen van je enige zoon terwijl hij het vaderland dient, een flinke en bijzonder artistieke zoon daarbij, zal elke relatie doen schudden in zijn grondvesten, en dat is ook precies wat er in deze film gebeurd. Familiebanden worden tergend getoetst vlak voor het oog. Of het nou onmogelijk is of niet, Moaz weigert de karakters volledig bloot te willen geven. Vooral de charismatische vader ondergaat een verdwaalde lijdensweg op het grensgebied van onze sympathie, maar ook de moeder wordt in haar zielsleed niet zonder argwaan beschouwd. Het resultaat is dat we ons des te beter kunnen indentificeren met het leed en de wanhoop die hen overvallen, en dat hun intieme maar schaarse geluksmomenten ons des te meer verblijden. In het midden van deze knap gestileerde film wordt je onontkoombaar de vraag gesteld hoe jij zou reageren op een vergelijkbare streek van het lot.
De stilering van deze film verdient een aanmerking. In zekere zin is Foxtrot, alhoewel hij vaardig handelt over actuele sociale en politieke onderwerpen, een film van de oude stempel. In de tot op heden grotendeels lavende recensies komt de pejoratieve term ‘formalistisch’, namelijk, niet in geringe mate voor. Een gedeeld sentiment blijkt te zijn: deze filmmaker laat weinig aan het toeval over. Dit kan zijn omdat de boodschap dermate belangrijk is dat de regisseur zich geen risico’s heeft veroorloofd, het doet, hoe dan ook, niet af aan de indruk. In de ‘Indiewire’ werd al scherpzinnig gesproken van een ‘opschroevend formalisme’, en deze paradox zal door het gros van de filmbezoekers wel begrepen worden. Al met al is Foxtrot een zorgvuldig gestructureerde film die door middel van sprekend symboliek, uitdagende conflicten en bovendien een sterke audiovisuele opzet makkelijk weet te intrigeren.
Geschreven door Mathijs Huizinga