Vier jongeren, reizende op de rug van logge vrachttreinen, op weg naar het beloofde land, Amerika. La Jaula de Oro (de gouden kooi) is een odyssee over het relaas van vier tieners die een achterhaald vooruitgangsideaal nastreven. Ze hebben niets te verliezen, een toekomst in de sloppen bestaat niet. Gewapend met jeugdig optimisme en het vooruitzicht van eeuwige rijkdom gaan ze moedig op weg, bagatelliserend over de ontberingen die hen te wachten staan. De film begint met het spontane vertrek van drie jongeren, Juan, Sara en Samuel uit Guatemala-city. Pas in Mexico voegt de indiaan Chauk zich stilzwijgend bij de groep. De indiaan spreekt geen Spaans, wat de communicatie bemoeilijkt. De leider van de groep, Juan, wantrouwt Chauk en de groep wordt symbool voor het probleem waar zij op internationaal niveau de dupe van zijn: wat doe je met dé vreemdeling?

Regisseur Diego Quemada-Diez verzamelde honderden ooggetuigenissen van immigranten die de tocht naar de VS waagden. Hij voegde deze verhalen samen tot een verhaal dat je niet loslaat en waarin de hoofdrollen eveneens gespeeld worden door immigranten. Dialoog is in La Jaula de Oro uiterst schaars, maar de lichaamstaal en de shots preken boekdelen. De film is prachtig gecomponeerd, rustige scènes, actie en spanning wisselen elkaar af, zodat de film soepel verloopt en de aandacht geen moment verslapt.

Gezien de titel (de gouden kooi) gaat het niet alleen over migratie als wel over de manier waarop het Westen aan zijn welvaart vastklampt en de eigen vrijheid en rijkdom beschermt door anderen uit te sluiten. La Jaula de Oro speelt met je emoties en laat je boos, verontwaardigd en schuldig de zaal verlaten. De film is sterk moraliserend en probeert grote thema’s aan de kaak de stellen. Hoewel ik dit meestal niet erg vind, probeert de regisseur door middel van suggestieve muziek, voice-overs en andere effecten de emoties zo te beroeren dat het een tikkeltje propagandistisch kan aanvoelen. Gelukkig doet dit niets af aan het verhaal en juist door de sterke moraliserende toon van de film word je aangezet tot reflectie op de Westerse luxe en de vraag naar wat het leven waardevol maakt.

Geschreven door Aldo Kempen