In een leeg land maken de Verlichten de dienst uit

“De Afghanen wachten nog steeds op hun koning.”

Wat blijft er over in een land dat keer op keer gedwongen wordt tot oorlog door buitenlandse invasies? Niks. Dit niks valt vaak te bewonderen in prachtige shots van het berglandschap, waar af en toe karavanen doorheen trekken. Deze karavanen worden overvallen door een bende van veertienjarige jongens onder leiding van Gholam Nasir. Bij deze overvallen maken ze niet alleen normale goederen buit, maar ook wapens en drugs, waardoor ze zich mengen in de opiumhandel. Naast deze overvallen verdienen de jongens hun brood met het voorzichtig uitgraven en daarna verkopen van landmijnen, die achtergelaten zijn door de vorige bezetter: de Sovjets. Vanuit het niks is er voor de vroeg volwassen geworden bende zo veel om over te dromen en vervolgens ook om na te streven. Opgegroeid in de oorlog beschikken de leden van de bende over een enorme veerkracht, creativiteit en wilskracht om uiteindelijk de hoofdstad Kaboel te bestormen, met het doel hun leider Gholam sjah van heel Afghanistan te laten worden.

Om dit te bereiken moet eerst de buitenlandse bezettingsmacht vertrekken: de Amerikanen. Het beeld van het dagelijkse leven van de Amerikaanse soldaat wordt ook geschetst, die van Obama al gehoord heeft dat hij op de weg terug naar huis is. Zoals tijdens elke buitenlandse invasie (meest sprekende voorbeeld: Vietnam) weet de Amerikaan niet meer waarom hij ergens in de wereld aan het vechten is en tegen wie precies. Wel is hij weer arrogant genoeg om te denken te weten hoe ze de inheemse bevolking kunnen manipuleren. Daarnaast verwildert de Amerikaan tot het monster dat hij aan het bevechten is, wanneer een soldaat droomt over zijn eigen leger, waarin kinderen de hoofdrol zullen vervullen, want ‘hun onschuld maakt ze angstaanjagend’.

Hele rustige natuurdocumentaire-achtige beelden worden afgewisseld met vaak gewelddadige scènes van zowel de inheemse bende als het Amerikaanse leger. Deze bekroonde beelden (beste camerawerk op het Sundance Film Festival) worden aan elkaar gepraat door de rustige stem van bendeleider Gholam. Hij spreekt in prachtige, oude wijsheden over God, Dzjengis Khan en de laatste Afghaanse koning: Nasroellah Khan. Afghanistan begon als paradijselijke tuin op aarde en is nu totaal vervallen tot een kaalgeplukt, vernietigd en donker land, waarin niet veel hoop gloort voor een betere toekomst.

Acht jaar heeft het geduurd om deze film te produceren, inclusief met geweld overvallen worden door de Taliban, waarbij al het gefilmde materiaal verloren ging. Het resultaat mag er echter zeker zijn. Deze film kan – nu al – gezien worden als het levenswerk van de debuterende Vlaamse regisseur en fotograaf Pieter-Jan De Pue.

Geschreven door Luuk Hendrix