Als Eriks vader overlijdt, laat hij een enorm huis achter. Het is het huis waar Erik opgroeide, maar nu is het leeg en akelig stil. Zijn vrouw Anna en veertienjarige dochter Freja halen hem over om het huis niet te verkopen, maar er te gaan wonen. Om de vele lege kamers op te vullen, besluiten zij een commune te stichten. Ze nodigen vrienden en kennissen uit om in hun villa te komen wonen. Het leven in de commune lijkt prima te verlopen, maar na een tijd blijkt het allemaal minder eenvoudig dan aanvankelijk gedacht. Als Erik een affaire krijgt met een van zijn studenten en het voortbestaan van de commune onzeker wordt, komen de leden er gaandeweg achter dat ze eigenlijk geen idee hebben waar ze eigenlijk mee bezig zijn. Wat mag er wel en wat mag er niet? Hoe ver gaat toewijding en trouw aan de woongemeenschap?

Kollektivet, de nieuwe film van Deense regisseur Thomas Vinterberg (bekend van Festen, Submarino en Jagten), gaat over de vele twijfels van het dagelijks leven. De film is geïnspireerd op Vinterbergs eigen kindertijd, die hij doorbracht in een soortgelijke commune ten noorden van Kopenhagen. Wellicht is dat de reden waarom deze film zo echt voelt. Het drama wordt niet theatraal gemaakt, zoals wel gebeurt in zijn eerdere films. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Festen, waarin een man zijn vader confronteert met het feit dat hij hem en zijn zussen als kinderen had misbruikt, is Kollektivet vaak heel luchtig. Samen met nostalgische muziek uit de jaren ’70, waarin de film zich tevens afspeelt, lijkt het net een komedie.

Net zo luchtig zijn de onbeholpen discussies die ontstaan over de waarden van de commune en wie er in het huis mag blijven wonen nu Erik is vreemdgegaan. Niemand wil het laatste woord hebben en iedereen wil vooral de saamhorigheid die de basis van de commune vormde waarborgen. Omdat de regels nooit echt zijn vastgelegd, komen ze er steeds maar niet uit. Toch moet er een beslissing gemaakt worden, en de last komt te liggen op Anna’s schouders. Zij zal tolerant moeten zijn en de nieuwe situatie van haar man moeten accepteren, of zelf vertrekken en breken met de waarden van de gemeenschap, die zij zelf heeft opgericht. Dit innerlijke dilemma vertolkt actrice Trine Dyrholm op zo’n overtuigende wijze dat de andere acteurs in haar schaduw komen te staan. Dyrholm won niet voor niets afgelopen jaar de Zilveren Beer op het filmfestival van Berlijn.

Waar Anna’s personage prachtig is uitgewerkt, schiet Kollektivet tekort in de uitwerking van de andere personages. De personages om Anna heen blijven vrij oppervlakkig en worden telkens gekarakteriseerd door één kenmerk uit te vergroten: zo is er een man die vrouwen altijd ongepast innige knuffels geeft, een man die om de kleinste dingen moet huilen en een jongetje wiens enige eigenschap is dat hij binnen drie jaar doodgaat aan een hartziekte. De oppervlakkigheid van deze personages doet eerder denken aan een komedie dan aan diepgaand psychologisch drama dat we van Vinterberg kennen. Het resultaat is een ietwat twijfelachtige film, die desondanks zeker te genieten is.

Geschreven door Emily Rhodes