“Ben ík nou eigenlijk donor?” spookte al snel door mijn hoofd tijdens het kijken van Réparer les Vivants, een teder en vooral menselijk portret van een harttransplantatie. Dit symbolische orgaan dat het leven door onze aderen laat stromen, staat centraal in deze derde film van Katell Quillévéré, misschien het meest bekend van haar film Suzanne (2013). We zien het hele proces van een orgaandonatie, van begin tot eind: inclusief álle betrokkenen. Het duidelijke contrast tussen leven of dood zet je al gauw aan het denken… “Wat is een leven waard en hoeveel waarde hecht ik eigenlijk aan mijn eigen wezenlijke organen?”.

Door de prachtige, visueel sterke openingsscène waar in je Simon leert kennen die samen met zijn vrienden gaat surfen, dein je op de golven mee de film in. Wat haast als een poëtische droom begint, eindigt in het ziekenhuis, waar de jongens na een auto ongeluk op de terugweg belanden. Voor Simon is de crash cruciaal en de artsen verklaren hem hersendood. Zijn ouders hebben het nieuws nog nauwelijks kunnen verwerken en ze staan abrupt voor een vreselijk moeilijke keuze: staan ze de organen van hun dode zoon af? Je weet al snel waar de film heengaat wanneer Claire in beeld komt, een charismatische moeder van twee zonen met een wel heel zwak hart. Wat volgt is een naturalistische documentatie van alle facetten die bij een orgaantransplantatie komen kijken. Quillévéré geeft alle personen die hierbij betrokken zijn dus een gezicht, van de slachtoffers’ geliefden tot de artsen en zusters die de operatie uitvoeren. Daarbij wordt letterlijk iedere stap getoond (zelfs de letterlijke overdracht van het hart), wat soms tot nogal bloederige resultaten leidt. Het is breed en eerlijk, maar geeft geen verbintenis met de personages of het verhaal. Je kunt de emotionele impact van het onderwerp zodoende snel loslaten.

Réparer les Vivants is waanzinnig fascinerend maar tegelijkertijd verliest het de stempel van een waar ‘drama’. Het gaat niet zozeer over verlies of over een rouwproces, wat je in eerste instantie zou verwachten. Daarvoor in de plaats zie je een realistische ode aan het hart: het orgaan van het leven en het orgaan van de liefde vóór het leven. De film is haast een zintuigelijke ervaring, waarbij ethische kwesties de voorhand nemen. Claire heeft zelfs een moment waarop ze haar aankomende dood wel schijnt te accepteren: “Misschien is het wel gewoon mijn tijd”. Kan de dood rechtvaardig zijn en kan het leven na zo’n voorval zo snel verder gaan?  De fijne soundtrack laat je onder deze gedachten lekker verder deinen, op diezelfde golven waarop je de film binnen bent gekomen. De artsen, met sterke toewijding voor hun vak, maken je tot slot bewust van dit bizarre, vooral solidaire concept van orgaantransplantatie. Wow, hoe modern is onze maatschappij?

Laten we de wetenschap koesteren en het leven vieren. Eén ding heeft de regisseuse heel goed begrepen, ze opent en sluit haar film met precies dezelfde sleutel: levenslust.  

Geschreven door Noah Berhitu