Wat doe je wanneer je na een echtscheiding je kind nog maar heel soms mag zien? Je zou bij wijze van onderzoek voor je volgende roman kunnen gaan werken bij een detectivekantoor om vervolgens met middelen van de zaak de smeulende resten van je gezin via een verrekijker gade te slaan. Ook zou je je geld op wedstrijdpaarden kunnen inzetten om met een vette pot aan alimentatie hopelijk een voet tussen de deur te krijgen. Of je zou je zoon kunnen meenemen naar het appartement van je moeder terwijl er een tyfoon op komst is en hopen dat je ex-vrouw ook even binnenwipt zodat jullie met zijn allen binnengesloten zijn. Dit zijn zomaar wat wendingen in de meanderende plot van After the Storm, de nieuwste film van de gelauwerde Japanse regisseur Hirokazu Koreeda.

De hoofdpersoon in dit dialoog-gerichte midlife-drama is de sympathieke en studentikoze Ryota, een dolende in zijn eigen leven die tussen de regels door grote problemen aankaart met zijn collega’s, zijn moeder en zijn zus. Hij is een man met een groot talent maar met vele tekortkomingen – dat is althans Ryota’s eigen analyse. Het lukt hem niet een goede vader te zijn, zijn carrière zit in het slop en na de recente dood van zijn vader zit hij in een existentiële crisis: waarom is hij nooit de man geworden die zijn vader graag had gezien? Bovenal verlangt Ryota naar een emotionele band met zijn zoon met een wanhoop die oprecht is en ontroert.

Iedere scène onthult weer een nieuw aspect van Ryota’s contemplatieve psyche. Hij wil zo graag een goede vader zijn, maar waarom heeft hij het dan op een scheiding met zijn vrouw laten aankomen? Hij hunkert naar de vastigheid van het burgerbestaan, maar waarom ambieert hij dan een baan als romancier? Waarom voelt hij zich alleen ‘levend’ als hij de paarden ziet rennen waar hij zojuist op gewed heeft? Dit is een film over in het reine komen met de paradoxen in je eigen hoofd, en dat is ook waar Koreeda iets over wil zeggen. Sommige demonen laten zich niet zo gemakkelijk verjagen, en blijven misschien zelfs een mensenleven lang bestaan.

Aanvankelijk kon deze recensent een aantal lukraak aandoende wendingen niet helemaal plaatsen. Waar bleef toch de focus, wanneer kwam er wat eenheid in de vele zijweggetjes van de plot? Dit gevoel verdween echter (gedeeltelijk) toen het besef kwam dat Koreeda niet zozeer probeert de kijker te raken met de stuwende kracht van zijn narratief, maar het verhaal als kapstok gebruikt voor zijn mijmeringen over familie, verlangen, vergeving en gemis. Daardoor is de spanningsboog minimaal, maar dat past tegelijkertijd wel bij het meditatieve karakter van de film.

Koreeda neemt de schoonheid van Ryota’s worsteling met veel humor en in alle rust onder de loep. Wat daarbij helpt is de setting in het rustige en romantische stadsleven in Japan, waarin iedere bloesemboom de schoonheid van de natuur lijkt te benadrukken en ieder gebouw het vernuft van de mens.

Een glansrol is weggelegd voor Ryota’s moeder, een oude vrouw die bruist van de energie en vanuit haar rol als oudere af en toe de kans grijpt om gebeurtenissen naar haar hand te zetten. Zij is een meester van de relativering, zeker zo net na de dood van haar man, en weet Ryota dan ook diep te raken zonder aan grootspraak te doen. De uitgekiende en ijzersterk geacteerde gesprekken tussen deze oude moeder en haar kinderen behoren tot de sterkste momenten uit After the Storm.

Verwacht geen vlot gescript verhaal vol sterke wendingen, maar wel een indringende, grappige en ontroerende meditatie over de pijn en de eenvoud van gelukkig oud worden in een rustiek Japan.

Geschreven door Bastiaan Loopstra

—
Lees hier over eerder werk van regisseur Hirokazu Koreeda: Our Little Sister of Like Father, Like Son.