The Sense of an Ending vertelt het verhaal van Tony Webster, een ietwat chagrijnige, cynische, gepensioneerde man die zijn dagen slijt met het lezen van de krant in zijn kleine tweedehands camera-winkeltje in Londen. Met zijn hoogzwangere dochter en zijn ex-vrouw Margaret heeft hij een moeizame, afstandelijke band. Zijn rustige leventje staat op zijn kop wanneer hij een brief ontvangt van een advocaat: hij is opgenomen in het testament van iemand aan wie hij al jaren niet gedacht heeft. De moeder van zijn eerste grote liefde Veronica is overleden en heeft hem vijfhonderd pond en het dagboek van zijn beste jeugdvriend Adrian Finn nagelaten. Tony begrijpt niet waarom en begint een zoektocht naar diep weggestopte herinneringen.   

We reizen mee naar Tony’s herinneringen aan zijn jeugd door gesprekken met zijn ex-vrouw. In de flashbacks zien we hem als tiener op school met zijn drie beste vrienden. We zien de slimme opmerkingen van Adrian Finn, een van hen, in de geschiedenisles. We zien hoe Adrian zich als twintiger van het leven berooft – om filosofische redenen, stellen de overgebleven vrienden. We zien Tony verliefd worden op de mysterieuze Veronica en de ongemakkelijke eerste ontmoeting met haar familie op het Engelse platteland. Deze flarden van herinneringen krijgen steeds meer vorm naarmate de film vordert, Tony zijn jeugdvrienden opzoekt en weer in contact komt met Veronica. Deze ontmoetingen doen hem beseffen dat de werkelijkheid anders ligt dan al die jaren in zijn geheugen gegrift stond. De schok die Tony voelt over zijn rol in dit vorige leven waar hij al zolang niet aan gedacht had, maakt dat hij besluit zijn leven te beteren.

The Sense of an Ending gaat over herinneringen en de werking van het geheugen. “What you end up remembering is not always the same as you have witnessed,” stelt Tony Webster. Tony’s herinneringen aan zijn studietijd, vriendschappen en relaties maken duidelijk dat het menselijk geheugen subjectief is – we onthouden wat we willen onthouden en vergeten de rest. We creëren onze eigen geschiedenis. De subjectiviteit van Tony’s herinneringen en de gaten in zijn geheugen maken ook dat veel vragen onbeantwoord blijven: waarom is Veronica zo boos op Tony? Nog steeds vanwege de wrede brief die hij haar in zijn studententijd schreef toen hij ontdekte dat zij een relatie met zijn beste vriend begonnen was? En waarom laat Veronica’s moeder juist hem het dagboek na? En wat was er zo bijzonder aan Adrian Finn?

De film van de Indiase regisseur Ritesh Batra is gebaseerd op het gelijknamige boek van Julian Barnes, wat in 2011 bekroond werd met de Man Booker Prize. Als ik het boek niet had gelezen was ik waarschijnlijk een stuk enthousiaster geweest over deze film. De prachtige zinnen die Julian Barnes op papier wist te zetten komen op beeld niet altijd goed tot hun recht, waardoor het verhaal en de personages vaak nogal oppervlakkig blijven. Zo had ik graag meer willen weten over de mysterieuze Adrian Finn; op één herinnering aan een les geschiedenis na, komen we niks te weten over Adrians persoonlijkheid en waarom Tony zo naar hem opkeek. Daarom luidt mijn suggestie als volgt: kijk eerst deze mooie verfilming met voortreffelijke acteurs, en lees daarna het boek voor de geweldige woorden van Barnes.

Geschreven door Hannah van Kolfschooten