Geurende bloemen. Zelfgebakken taart. De fris gewassen hond. Wat doen deze zaken er toe als ze niet gedeeld kunnen worden met anderen? Is dat niet het punt van leven? In Hannah wordt de oude vrouw Hannah gevolgd terwijl ze gaandeweg alle connecties met anderen verliest. Haar man zit in de gevangenis, maar ze blijft hem trouw. De consequentie is dat ze haar zoon en kleinzoon niet meer ziet en haar telefoontjes onbeantwoord blijven. Het dagelijks leven wordt gevuld met huishoudelijke werkzaamheden. Hannah is een beklemmend portret van een vrouw wier leven is vervallen in eenzaamheid.

Het leven van Hannah bestaat voor het grootste deel uit rigoureuze routine. De film neemt uitgebreid de tijd om de verschillende klusjes die Hannah doet in huis of als werkster voor een gegoede familie te tonen. Tijdens dit geordende leven blijft de camera dicht op de huid, waardoor deze regelmaat intiem overkomt. Het werkt hypnotiserend om alle aspecten van Hannah’s dagelijkse leven voorbij te zien komen. In de sobere observaties zit een fascinerend deprimerende sfeer gesloten. Bij tijd en wijle wordt de hypnose opgeheven met plotse transities, wat extra urgentie geeft aan Hannah’s weinige momenten waarop ze contact heeft met anderen als ze zich in de buitenwereld begeeft. Hier beweegt ze zich voort op het sluimerende tempo van de meevoerende camera, terwijl om haar heen het leven voortraast zonder acht te slaan op haar, met racende kinderen en metro’s.

Maar ook als de omgeving waarin Hannah zich bevindt wordt geobserveerd, zoals in de metro, blijft de focus op Hannah zelf. Alle tijd wordt genomen om Hannah’s impressies te vangen. De rol wordt met verve gespeeld door Charlotte Rampling, die welhaast door het stof lijkt te gaan om het beste in haarzelf naar boven te halen. Haar expressie beeldt de pijn van de eenzaamheid doeltreffend uit. Een stoïcijnse blik waar zakelijkheid uit spreekt, aangezien de meeste connecties alleen nog van een utilitaire aard zijn. De spaarzame momenten van vertedering om een niet hongerige hond of het zoontje van haar klant maken Rampling’s portret des te indringender. Het moment van catharsis, welhaast zo explosief als de abrupte cuts naar voorbijrazende metro’s, wordt dankzij haar het indrukwekkende hoogtepunt van de film.

Met de sobere, strenge regiestijl van Andrea Pallaoro die op hypnotiserende wijze de beproevingen van een getroebleerde vrouw in beeld brengt, doet Hannah sterk denken aan het werk van regisseuse Chantal Akerman. Daardoor voelt de film enigszins afgekeken, ondanks dat de specifieke onderwerpen wel anders zijn. Net als in het werk van Akerman zit ook in Hannah op subtiele wijze een politieke dimensie verborgen. Het ontluisterende relaas over de eenzame oude vrouw lijkt plaats te vinden in een samenleving waar de efficiëntie van productie het hoogste goed is, ten nadele van de menselijke verbinding. Men ziet het in de onpersoonlijke metro of de onwetendheid van Hannah’s bazin over de familiesituatie. Zelfs bij haar theatergroep, de plek van artistieke onbekommerdheid, weet Hannah niet nader te komen tot de anderen. De wijdere gevolgen van de verstikkende prijs die Hannah heeft moeten betalen voor loyaliteit naar haar man toe worden echter nooit doorgedramd en nodigen daarom uit tot kritische reflectie.

Hannah mist zelf de connectie met de buitenwereld, maar de kijker als buitenstaander voelt de connectie met Hannah wel. Dit is niet in de laatste plaats door de indringende acteerprestatie van Charlotte Rampling. Het wordt gecomplementeerd met weinig originele, maar effectieve en doordachte regie. Aangezien de focus van de film ten allen tijde blijft op Hannah’s deprimerende hel van eenzaamheid en deze hypnotiserend in beeld weet te brengen, is Hannah uiteindelijk toch een film die het bekijken zeker waard is.

Geschreven door Sjoerd van Wijk