Een man aan het werk op een wagentje, in een magazijn. Dat is het enige wat de kijker van de hoofdpersoon te zien krijgt buiten de omgeving van zijn geboortedorp in Zuid-Afrika. Xolani keert daar één keer per jaar naar terug om begeleider te zijn van het inwijdingsproces van de Xhosa stam waarbij de jongens uit het dorp mannen worden. Een film over mannen dus – vrouwen spelen dan ook een minimale rol in dit verhaal. Naast een bijna documentarische vertelling over het Xhosa-ritueel, snijdt deze film ook een probleem aan binnen de Zuid-Afrikaanse cultuur: Xolani is homoseksueel. Dit is niet bekend bij of wordt niet geaccepteerd door de mannen van zijn stam en zorgt ervoor dat Xolani er alleen voor staat. Regisseur John Trengove beschrijft zijn film in de pers als volgt: “Stel dat homoseksualiteit inderdaad een soort virus is dat het patriarchale organisme binnendringt – hoe reageert dat organisme dan?” Als je The Wound op die manier bekijkt, is het verhaal weinig verrassend.

Ik weet niet zeker of ik de situatie van Xolani zou vergelijken met een organisme, maar eerder met een vastgelopen machine. De terugkeer naar zijn geboortedorp leidt eigenlijk alleen maar tot teleurstellingen en tegenslagen. Is er voor hem een manier om het leven weer op de rails te krijgen? Daar geeft The Wound niet direct antwoord op; sommige problemen hebben geen voor de hand liggende oplossing.

Het initiatieritueel zou een plek moeten zijn waar gelijkheid een grote rol speelt – de jongens ondergaan allen dezelfde procedure, zien er hetzelfde uit. Toch is het kamp in de bossen juist een plek waar de ongelijkheid tussen de jongens wordt blootgelegd. Zoals Trengove zegt: dit soort rituelen kunnen een broedplaats zijn voor homofoob en hyper-masculien gedrag. Gedrag dat in de Westerse maatschappij ver van ons af staat, hopen we. Het zou de tradities, de problemen en de film afdoen een vergelijking te trekken met recentelijke overeenkomsten in onze maatschappij, zoals de ophef rond de rituelen van studentenverenigingen of de discussies over gender en (mannelijk) gedrag. The Wound laat een Zuid-Afrikaanse traditie zien, maar ook de tijdloosheid en het universele van bepaalde problemen.

Geschreven door Isa Vrooom