“How they experienced this terror attack is hard to describe in words. My hope is that the movie can help us understand and show even more compassion for those who through fate and coincidence were caught up in the chaos when evil struck” – regisseur Erik Poppe.

Weten jullie nog waar jullie waren op 22 juli 2011 toen jullie het nieuws hoorden van deze aanslagen in Noorwegen? Ik weet het nog precies, ik was namelijk op vakantie met mijn familie toen mijn moeder ons vertelde over de aanslagen in Oslo en op het eiland Utøya. Natuurlijk waren we onder de indruk en vonden we het verschrikkelijk wat er was gebeurd, maar echt bevatten hoe hartverscheurend de omstandigheden op het eiland waren, konden we niet. Pas toen ik deze film zag werd het voor mij mogelijk om ook maar een idee te krijgen hoe angstaanjagend de gebeurtenissen zijn geweest.

De gehele film volgen wij Kaja (Andrea Berntzen) die in alle chaos van de aanslag op zoek is naar haar zusje Emilie (Elli Rhiannon Müller Osbourne), maar onderweg veel lugubere en hartverscheurende ziet. In de film ligt de volledige focus op de jongeren en wordt Breivik slechts twee keer wazig en van een afstand in beeld gebracht. Utoya 22. juli is op zijn openingssequentie na in een lange take gefilmd en deze take duurt precies 72 minuten, even lang als de aanslag op het eiland zelf. De film laat je bijna persoonlijk meeleven met de slachtoffers. Dit komt door het perspectief van de camera, deze volgt Kaja de gehele tijd en laat de chaos zien waar de jongeren zich in bevinden en benadrukt het feit dat niemand weet wat er precies aan de hand is. Je krijgt hierdoor als kijker echt het gevoel dat je midden op het eiland zit en zelf ook dekking moet zoeken voor de kogels van Breivik. Dit intieme beeld wordt versterkt door het soundeffect van de kogels en het geschreeuw vlak daarna wat door merg en been gaat. Films hebben het doel verhalen te vertellen en dat doet Utoya 22. juli  heel erg goed. De film probeert zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid te blijven. Zo is er geen gebruik van muziek wat ervoor zorgt dat de focus gericht blijft op de slachtoffers zelf. De materie is heel erg grim, maar geeft de kijker een compleede aanslag, waar Breivik een secundaire rol in speelt.

Regisseur Erik Poppe is bewust dat men niet altijd zal begrijpen waarom hij deze film heeft gemaakt en daar antwoordt hij ook gelijk op door de film te beginnen met Kaja, die recht in de camera kijkt en zegt: “Je begrijpt dit niet, maar luister naar me.” De film is technisch prachtig gemaakt en vertelt het verhaal van de slachtoffers met veel respect. Bepaald vrolijk is deze film niet, maar je ontwikkelt enorm veel respect voor de slachtoffers van deze verschrikkelijk gebeurtenis.

Geschreven door Siebe Boot