Omringd door een groter aantal mensen dan ik gemiddeld in 2020 heb kunnen zien zag ik Pieces of a Woman voor het eerst. Met een streng mondkapjesbeleid, voldoende afstand tussen alle stoelen en constante temperatuurchecks wist het Filmfestival van Venetië haar 77ste editie toch te laten slagen. Gehaast liep ik de sporthal in waar de film werd vertoond. De Italiaanse zon die kort daarvoor op mijn gezicht brandde werd ingeruild voor de koude bries van een airco die onze hoofden koel diende te houden. De film was al begonnen toen ik me in mijn klapstoel liet glijden. Het contrasteert groot met mijn tweede kijkervaring. Zo keek ik de film vorige week middenin een tweede, zwaardere lockdown, vooruitkijkend naar IFFR en Berlinale die volledig online zullen plaatsvinden, en in de veilige omgeving van mijn eigen huis. 

De veiligheid van die thuisomgeving wordt bevraagd in één van de eerste scènes van de film. De indrukwekkende scène van bijna 25 minuten vertoond een volledige thuisbevalling in één take. Door fenomenaal acteerwerk van Vanessa Kirby (hiervoor won ze al de Coppa Volpi voor beste actrice in Venetië) wordt de kijker meegetrokken in hoe de bevalling zich spoedig ontwikkeld. De intieme setting van de thuisbevalling, waar enkel de aanstaande ouders en een verloskundige aanwezig zijn, is een bewuste keuze geweest. Maar dan zijn er complicaties. De situatie ontvouwt zich in een noodlottige ontknoping: de roze wolk van een geslaagde bevalling wordt bruut verstoord door de direct volgende dood van de baby.  Na kort op adem te kunnen komen begint de film nu pas echt, voortbouwend op de verschillende rouwprocessen van Kirby’s personage Martha en haar nabije familieleden. 

Te midden van het verdriet dat het verlies met zich meebrengt wordt de schuldvraag gesteld: wie is verantwoordelijk voor de dood van de pasgeboren baby? Martha lijkt zich niet zo met deze vraag bezig te houden. Haar partner en directe familieleden dringen er echter op aan een schuldige aan te wijzen. Volgens hen is het de verloskundige, die niet snel genoeg medische hulp zou hebben ingeschakeld. Er wordt geïmpliceerd dat de baby nog zou leven als ze zich op tijd in het ziekenhuis hadden bevonden, waar betere hulp zou kunnen worden geboden. Dit sentiment wordt al beantwoord in een recent artikel van NRC (‘Thuis bevallen is minder eng dan je zou denken’), waarin erop wordt gewezen dat de angst rond thuisbevallingen tegenover de zogenaamde veiligheid van het ziekenhuis niet terecht is. De film zou volgens dit artikel bijdragen aan deze valse angst. Toch voelt voor mij de film niet als een gelegenheid om thuisbevallingen in een kwaad daglicht te stellen. Juist de overmacht van de situatie wordt benadrukt tegen het einde van de film, wanneer Martha zich direct richt naar de verpleegkundige in de rechtszaal. 

Juist door zich even tot zichzelf te keren en zich los te maken van de mensen die voorheen het dichtst bij haar stonden lijkt Martha uiteindelijk haar rust te kunnen vinden. Deze ingetogen benadering roept onbegrip op bij de rest van haar familie, die juist uit zijn op het aanklagen van een schuldige, en het voortzetten van hun normale leven. Interessant hierin is de realistisch afgebeelde moeder-dochter relatie. Naast de voelbare spanning tussen Martha en haar moeder zien we juist ook kleine opmerkingen en gebaren, die niet incidenteel zijn maar juist subtiel verwijzen naar zaken die duidelijk al langer spelen. Zo wordt er behendig afgewisseld tussen grootse emoties en sudderende gedachtes, die doen vermoeden dat het verhaal voortgaat buiten de grenzen van de film. Algeheel is Pieces of a Woman een tikkeltje melodramatisch, maar weet toch te overtuigen met haar poëtische vertelling, sterke dialogen en krachtige soundtrack. 

Geschreven door Rowan Stol

Pieces of a Woman (2020) is te zien op Netflix.