Een Italiaanse hondentrimsalon, Koreaanse schuurbranden en Zambiaanse hekserij beschuldigingen. Middels de meest uiteenlopende films trokken we afgelopen jaar de wereld rond en namen we weer memorabele filmvertoningen met ons mee de bioscoopzaal uit. Zo genoten we onder anderen van de collectieve ervaring van afkeer en verbazing die sommige grensoverschrijdende scènes uit Gräns veroorzaakten en reisden af naar Berlijn om de wereldpremière van Isle of Dogs bij te wonen. Als kers op de taart kunnen we natuurlijk bovendien niet de zes mooie voorpremières die we in Rialto hebben georganiseerd vergeten.

Met 52 weken aan nieuwe filmreleases en tientallen filmfestivals om te bezoeken, blijft het echter aan het einde van het jaar toch nog een hele opgave om uit alle must sees en verborgen juweeltjes een eindejaarslijstje samen te stellen en te beslissen welke films er het meest uitspringen. Verfris daarom je geheugen of doe nieuwe inspiratie op door samen met ons terug te blikken op een aantal van onze favorieten uit 2018!

Elio en Oliver, Oliver en Elio
De Chalamania is dit jaar ook onze redactie niet ontgaan. In januari trapten we het nieuwe filmjaar en ons filmavondseizoen af met Call Me by Your Name, een bitterzoete romance aan de Italiaanse Rivièra die we twaalf maanden lang niet meer uit ons hoofd konden zetten. Van de prachtige muziek tot aan de zomerse cinematografie, de film van Luca Guadagnino blijft een absolute favoriet waar we nog steeds lyrisch over zijn:

“Langzamerhand gaat de vraag van “waarom moet iedereen deze gezien hebben?” naar “wie heeft hem nog niet gezien?”. Van deze film kreeg ik 1001 verschillende gevoelens. En ook al was het hartje winter toen deze film uit kwam, het was in de filmzaal toch echt eventjes zomer.” – Wayne

“Words are futile devices”, zoals Sufjan Stevens al zegt in de soundtrack, om te kunnen omschrijven hoe heilzaam, emotioneel en visueel aantrekkelijk deze film is. Ik heb hem inmiddels al een stuk of zeven keer gekeken en ik ben blijvend onder de indruk. Een meesterwerk.” – Rowan

“Guadagnino laat de kracht zien van een eerste liefde, de onzekerheid die daarbij komt kijken maar ook hoe mooi het kan zijn”, schreef Isa eerder dit jaar al in haar recensie. Nu raadt ze de film nog steeds aan voor een “lekker zomergevoel” dat je ‘’helemaal meeneemt”.

Van Iran naar Polen en Japan
Aynur keek dit jaar het liefst naar A Man of Integrity, een intens en verontrustend drama over corruptie en onrecht dat in het geheim gefilmd werd in het noorden van Iran. Hoelang hou je het vol om integer te blijven in een samenleving waarin dat niet wordt gewaardeerd en zelfs wordt tegengewerkt? Geïnspireerd op de film maakte ze een schitterende fotoreeks die je hier kunt bekijken.

De wereldcinema-toppers die nog op de valreep van dit jaar uitkwamen, vielen ook bij onze redactie in de smaak. Het Poolse Cold War van Ida-regisseur Pawel Pawlikowski blies ons omver met haar zwart-wit cinematografie en ontroerende soundtrack vol jazz en traditionele volksmuziek. Een ingetogen een aangrijpend drama over de onmogelijke liefde tussen Wiktor en Zula tegen de achtergrond van de Koude Oorlog. “Beeldschone film. Dit is hoe verliefd te worden op cinema” aldus Jaëla.

Japanse Palme d’Or winnaar Shoplifters staat bovenaan het favorietenlijstje van Angela, op korte afstand gevolgd door The Florida Project en Leave No Trace. ‘‘Kruimeldieven in Tokyo, kattenkwaad in een snoepkleurig motel naast Disneyland Florida en wildernis survival in de bossen van Oregon: ze lijken misschien op eerste gezicht niet veel overeenkomsten te delen, maar de drie uiteenlopende films verkennen allen voortreffelijk op delicate wijze het onzekere leven van families die proberen rond te komen aan de rand van de samenleving en daardoor in een tweestrijd tussen onafhankelijkheid en integratie belanden.’’

Japan bracht ons dit jaar ook nog een aantal hoogvliegers uit het verleden. Zo ontdekte Jorryt dankzij Studio Ghibli’s Pom Poko (1994) dat hij een animefan is. Isa en Jaëla stuitten op de opnieuw uitgebrachte foodie klassieker Tampopo uit 1985, waarin een eetcafé-eigenaresse een epische zoektocht aangaat naar de perfecte ramen. “Een sublieme, heerlijke film met de meest grandioze scènes.” 

Koning Spielberg
Jorryts favoriete film uit 2018 is er een uit Hollywood: Steven Spielbergs The Post. Deze vertelt het verhaal over Katherine Graham, die als eerste vrouwelijke uitgeefster van The Washington Post in de jaren ‘70 in een innerlijke strijd terecht komt wanneer ze in het bezit komt van geheime overheidsdocumenten die systematisch liegen van de Amerikaanse overheid over de Vietnamoorlog blootleggen.

“Grote Amerikaanse epossen over helden die ondanks tegenspoed en onzekerheid, hun geweten achternagaan, liggen me nooit zo. Maar deze film was anders: het spel van en de dynamiek tussen de twee hoofdrolspelers Meryl Streep en Tom Hanks was van een hoge kwaliteit, de spanningsopbouw was groots. Spielberg deed gewoon waar hij Spielberg voor heet: een film maken die ongeacht het wel of niet aanwezig zijn van diepgang, je volledig meeneemt.”

Uit de Hollywoodhoek keken we dit jaar ook met veel plezier naar het donker-komische Three Billboards Outside Ebbing, Missouri met acteervedettes Francis McDormand en Woody Harrelson, en het record verbrekende Black Panther dat in februari al na één week in de bioscoop de meest bezochte Marvelfilm van Nederland werd.

Documentaires
Liever een dosis non-fictie aanraders? Onze redactie tipt ten slotte de volgende docu-uitblinkers van 2018:

Isa: Lumière! L’Aventure Commence
Cannes-directeur Thierry Frémaux maakte een selectie van onbekende en wereldberoemde meesterwerken van de gebroeders Lumière en neemt ons mee op een reis naar de oorsprong van de cinema. Het zijn verbazingwekkende beelden die ons een bijzondere blik gunnen op het Frankrijk van toen en de wereld die zich openstelt voor de 20e eeuw.

Jaëla: AlphaGo – IFFR 2018
Hoelang nog voordat een computerprogramma betere thrillers bedenkt dan de beste auteurs? Zullen wij straks het verschil nog opmerken tussen artificiële popmuziek en die van echte componisten? Het softwarebedrijf DeepMind vond in het oeroude Chinese bordspel Go alvast het ideale oefenterrein om hun kunstmatige-intelligentie-algoritmes op uit te testen. Ze nodigden eerst Europees kampioen Fan Hui uit om naar Londen te komen. Die verliest tot zijn stomme verbazing vijf keer op rij. Daarop trekt het bedrijf naar Seoul om er de achttienvoudige internationaal kampioen Lee Sedol uit te dagen.

Aynur: Turkey on the Edge – Movies that Matter Festival 2018
Een persoonlijk verslag vanuit het hart van de Turkse pro-democratiebeweging. Terwijl Turkije gestaag afstevent op een onderdrukkende éénpartijstaat, komen enkele mensenrechtenverdedigers dapper op voor burgerlijke vrijheden en echte democratie.

Angela: Shirkers – te zien op Netflix
Als tieners en grote cinefielen maakten Sandi Tan en haar vriendinnen in de zomer van 1992 de eerste indiefilm van Singapore: een speelse en kleurrijke roadmovie die achteraf gezien doet denken aan Ghost World en Rushmore. Wat een cultklassieker had kunnen zijn, verdwijnt als sneeuw voor de zon wanneer hun enigmatische Amerikaanse mentor met de beelden vertrekt en niets meer van zich laat horen. Vijfentwintig jaar later gaat Tan op onderzoek uit en zien we de impact die de ingrijpende gebeurtenis had op de vriendengroep. “Een fantastisch intrigerende docu over filmische ambities en vervlogen kansen.”

Wayne: The Hidden City – IDFA 2018
Deze afdaling naar de ingewanden van een Europese stad heeft alles weg van een sciencefictionfilm, inclusief mysterieuze, claustrofobische sfeer en indringende soundtrack. Het enorme labyrint van tunnels, riolen en metrostations is een immens spinnenweb waar de stad op rust en waar we van afhankelijk zijn. Je kunt het zien als een functionele ruimte, maar ook als een symbolisch, verborgen gebied: het onderbewustzijn van de stad.

Jorryt: Western
“Het was geen documentaire op de manier wat ze normaal is: er is een onderwerp, en de documentaire wil de aanschouwer haar kijk op dit onderwerp laten zien. Hoe het meer genuanceerd is, of hoe de aanschouwer nog onwetend is op bepaalde vlakken. Dit was een documentaire in filmvorm. Een film gemaakt met mensen in Bulgarije die zo van de straat waren geplukt en een verhaal speelden dat ze zo zelf meegemaakt hadden kunnen hebben. Een beter beeld van het leven in het plattelandse Bulgarije had ik niet kunnen krijgen.”

➤ Met zoveel moois om uit te kiezen, kunnen we natuurlijk niet alle opmerkelijke titels in de spotlights zetten. Bekijk daarom hier het overzicht van al onze recensies uit 2018.